Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan “Tam Otonom Araçların Otonom Sürüş Sistemlerine İlişkin Yönetmelik,” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu yönetmelik, otonom araç teknolojilerinin Türkiye’deki kullanımına yönelik ilk kapsamlı düzenlemelerden biri olma özelliğini taşıyor. Yönetmelik, M ve N kategorisindeki tam otonom araçların otonom sürüş sistemlerinin tip onayı için gerekli olan teknik ve idari şartları belirliyor.
Amaç ve Kapsam
Yönetmelik, otonom sürüş sistemi (ADS) ile donatılmış araçların güvenli bir şekilde kullanımı için özel test prosedürlerini ve teknik gereklilikleri ortaya koyuyor. Kapsam dahilinde, belirli alanlarda insan ve mal taşımacılığı için tasarlanmış tam otonom araçlar, sabit güzergahlarda çalışacak otonom sistemler ve otonom park sistemleri yer alıyor. Bu araçlar, park işlemlerinden taşımacılığa kadar geniş bir kullanım yelpazesine hitap edecek şekilde tasarlanmış.
Avrupa Birliği Uyum Süreci
Yönetmelik, Karayolları Trafik Kanunu ve Ürün Güvenliği Kanunu gibi çeşitli ulusal mevzuatlara dayanılarak hazırlandı. Aynı zamanda, Avrupa Birliği’nin (AB) 2019/2144 sayılı Tüzüğü ile uyumlu olarak, tam otonom araçların tip onayına ilişkin standartları içeriyor. Böylece Türkiye, otonom araç teknolojileri konusunda uluslararası standartlara uygun bir çerçeve oluşturmayı hedefliyor.
Teknik Gereklilikler
Yönetmelik, otonom araçların teknik değerlendirme süreçlerine dair detaylı hükümler sunuyor. Tam otonom araçların tip onayı için gerekli belgeler, teknik incelemeler ve test süreçleri belirli kurallar dahilinde yürütülecek. Araç üreticileri, Avrupa Birliği tip onay sistemiyle uyumlu belgelerle başvuru yapabilecek.
Öne Çıkan Yenilikler
- Otonom Park Sistemleri: Yönetmelik, otonom araçların belirli otoparklarda kendi kendine park edebilmesi için gerekli teknik gereklilikleri düzenliyor. Bu sistemler, otoparkların altyapı özelliklerine bağlı olarak çalışabilecek.
- Kritik Senaryolar ve Güvenlik Önlemleri: Otonom araçların, trafik ve çevresel koşullarda karşılaşabilecekleri riskler için geliştirilmiş senaryolar ve acil durum planları içermesi gerekiyor.
- Uzaktan Müdahale Operatörleri: Tam otonom araçların kontrolü, uzaktan erişimle de sağlanabilecek şekilde tasarlanıyor.
Yönetmelik, yayımlandığı tarihten itibaren resmen yürürlüğe girdi. Hükümler, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülecek. Bu düzenleme, Türkiye’deki otonom araç teknolojilerinin daha hızlı ve güvenli bir şekilde yaygınlaşmasını sağlamayı amaçlıyor.
Otonom araçlarla ilgili bu yeni düzenleme, Türkiye’nin teknolojiye dayalı ulaştırma sistemlerinde önemli bir adım attığını gösteriyor. Hem tüketiciler hem de sektör temsilcileri, bu yönetmeliğin uygulanmasıyla birlikte teknolojinin sunduğu yeniliklerden daha fazla faydalanabilecek.
Kaynak: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/12/20241201-1.htm
