Türkiye’de otomobil hurda yasası, 27 Mart 2018 tarihinde yürürlüğe giren 7103 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesi ile düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, 27 Mart 2018 tarihinden itibaren kayıt ve tescili silinerek hurdaya çıkartılan 16 ve daha büyük yaştaki motorlu taşıt sahiplerine, yeni bir araç alımında ÖTV indirimi sağlanmaktadır.
Hurda teşvikinden yararlanmak için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
1. Araç, 27 Mart 2018 tarihinden itibaren kayıt ve tescili silinerek hurdaya çıkartılmış olmalıdır.
2. Araç, 16 ve daha büyük yaşta olmalıdır.
3. Araç, yurt içinden veya yurt dışından ithal edilmiş olabilir.
4. Yeni alınan araç, 16 ve daha büyük yaşta olmamalıdır.
Hurda teşvikinin miktarı, hurdaya çıkartılan aracın cinsine ve yaşına göre değişmektedir. Örneğin, 2018 model bir aracı hurdaya çıkartan kişi, yeni bir araç alımında 30.000 TL’ye kadar ÖTV indiriminden yararlanabilmektedir.
Hurda teşvikinden yararlanmak için, hurdaya çıkartılan aracın tescil plakası ve şasi numarası ile birlikte yeni alınacak aracın satış sözleşmesi, ilgili vergi dairesine veya gümrük idaresine ibraz edilmelidir.
Hurda teşviki uygulaması, 31 Aralık 2019 tarihinde sona ermiştir. Ancak, 2023 yılı içerisinde yeniden gündeme gelmesi beklenmektedir.
Hurda teşvikinin amacı, trafikteki eski ve çevre kirliliğine neden olan araçların hurdaya çıkartılarak yerine yeni ve daha çevre dostu araçların alınmasını sağlamaktır. Bu sayede, hava kirliliği ve çevre kirliliğinin azaltılması hedeflenmektedir.
Türkiye’de araç hurda yasaları, eski araçların bertaraf edilmesi, geri dönüşümü ve bu süreçlerle ilgili teşvikleri içerir. “Araç Geri Dönüşüm Yönetmeliği” gibi belirli düzenlemeler, hurda araçların nasıl işleneceğini ve bertaraf edileceğini düzenler. Bu yönetmelikler çerçevesinde, araç hurda işlemleri şu adımları içerebilir:
Hurda Aracın Teslimi ve Değerlendirilmesi: Sahibi tarafından atıl durumda bırakılan veya kullanım ömrünü tamamlamış araçlar, geri dönüşüm merkezlerine veya lisanslı hurda toplama noktalarına teslim edilir. Burada araçların durumu ve içerdikleri malzemeler incelenir.
Belgelendirme ve İşlem Süreci: Araç hurda olduğu onaylandıktan sonra, bu durumu belgeleyen işlemler yapılır. Araç sahibine gerekli belgeler verilir ve hurda işlemi başlatılır.
Hurda Aracın Parçalanması ve Geri Dönüşümü: Araç, çeşitli parçalara ayrılır. Metal, lastik, plastik gibi malzemeler geri dönüşüm için ayrılırken, zararlı veya tehlikeli maddelerin güvenli bir şekilde bertaraf edilmesi sağlanır.
Teşvikler ve Vergi İndirimleri: Bazı durumlarda, hurda araç teslimi karşılığında sahiplere vergi indirimi veya teşvikler sunulabilir. Bu teşvikler, yeni araç alımlarında veya diğer belirlenmiş alanlarda kullanılabilir.
Bu süreçlerde, atık yönetimi ve çevresel koruma standartlarına uyum önemlidir. Yasal düzenlemeler, araç hurda işlemlerinin doğru şekilde gerçekleştirilmesini ve çevreye zarar vermeden atıkların bertaraf edilmesini sağlamayı amaçlar.
Ancak, her bir araç hurda işlemi ve teşvik detayları farklılık gösterebilir. Dolayısıyla, bir aracı hurda etmek isteyenlerin, yerel otoriteler veya geri dönüşüm merkezleriyle iletişime geçerek güncel prosedürler ve teşvikler hakkında detaylı bilgi alması önemlidir.
